Câu hỏi:
Giải đáp thắc mắc tại Công văn số **5/2021/Cv-INTE***, tôi xin được tóm tắt câu hỏi như sau:
Hợp tác xã (HTX) có là doanh nghiệp không?
Dưới đây là tóm lược nội dung giải đáp thắc mắc tại Công văn trên:
- I. Cơ sở pháp lý
– Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14;
– Luật Hợp tác xã số 23/2012/QH13;
- Nội dung
Về bản chất, doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế do các nhà đầu tư thành lập ra để tiến hành các hoạt động kinh doanh với mục đích tìm kiếm lợi nhuận.
Theo Khoản 21 Điều 4 Luật Doanh nghiệp:
“Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
- Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận…”
Theo định nghĩa này, một hành vi được coi là hành vi kinh doanh đồng thời phải đáp ứng các dấu hiệu sau:
Thứ nhất, hành vi đó phải mang tính chất nghề nghiệp;
Thứ hai, hành vi đó phải diễn ra trên thị trường;
Thứ ba, hành vi đó phải là những hành vi thường xuyên;
Thứ tư, hành vi đó có mục đích kiếm lời.
Như vậy, những chủ thể thực hiện những hành vi kinh doanh mới được coi là doanh nghiệp. Cũng theo Điều 4 Luật doanh nghiệp thì:
“Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
- Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh…”
Như vậy, theo các định nghĩa được quy định tại Luật doanh nghiệp thì doanh nghiệp là những đơn vị tồn tại trước hết vì mục đích kinh doanh, tức vì mục đích sinh lời. Điều đó có nghĩa là, những đơn vị, thực thể pháp lý, kể cả khi chúng tồn tại trên thương trường, nhưng không lấy kinh doanh, sinh lời làm mục tiêu chính cho hoạt động của mình thì không phải là doanh nghiệp.
Vế HTX, khoản 1 Điều 3 Luật Hợp tác xã quy định như sau:
“Điều 3. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã
- Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã…”
Có thể thấy rằng, mục đích của HTX là tổ chức được thành lập ra để giúp đỡ lẫn nhau, để phục vụ và hỗ trợ cho thành viên thoả mãn các nhu cầu kinh tế, văn hoá và xã hội của mình, không vì mục tiêu sinh lợi, do đó không thể coi HTX là doanh nghiệp được. Tuy nhiên, khi tiến hành các hoạt động kinh tế, HTX cũng phải tuân thủ các nguyên tắc và các qui định pháp luật về kinh doanh.
Do vậy, Luật Hợp tác xã không xác định HTX là một loại hình doanh nghiệp, nhưng vẫn qui định “HTX hoạt động như một loại hình doanh nghiệp”. Điều này là cần thiết để khẳng định sự bình đẳng trong hoạt động giữa HTX với tư cách là tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân với các loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường của nước ta hiện nay.
Vậy, Luật Hợp tác xã không xác định HTX là một loại hình doanh nghiệp.
Trên đây là nội dung quy định về hợp tác xã có là doanh nghiệp. Trường hợp cần tư vấn cụ thể, chi tiết cho từng trường hợp liên quan, Quý Khách hàng có thể liên hệ tới Công ty Luật Hiệp Thành để nhận được sự tư vấn tốt nhất.
Trân trọng!
Luật gia Đỗ Trần Khởi
Công ty Luật TNHH Hiệp Thành
0942141668
Email: luathiepthanh@gmail.com