Chấm dứt hôn nhân thực tế

Câu hỏi:

Bà N.B.H ở Hà Nội có gửi câu hỏi đến văn phòng Luật sư như sau:

Năm 1962, tôi kết hôn nhưng không đăng ký với ông Đ.A.T và chung sống với nhau tại Hà Nội, có 2 người con chung là anh Đ.N.V và chị Đ.H.H. Năm 1982, do mâu thuẫn khi chung sống, tôi bỏ vào miền nam sinh sống. Năm 2003, ông Đ.A.T chết không để lại di chúc, toàn bộ di sản mà ông Đ.A.T để lại được chia theo pháp luật.

Tôi xin hỏi, tôi có được hưởng di sản thừa kế từ ông Đ.A.T không?

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Hiệp Thành, câu hỏi của bạn được chuyên gia nghiên cứu và tư vấn như sau:

 I. Cơ sở pháp lý

     II. Nội dung

Bạn không được hưởng phần di sản thừa kế từ ông Đ.A.T.

1. Việc công nhận nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 3 tháng 1 năm 1987

Theo quy định tại khoản 2 Điều 44 Nghị định 23/2015/NĐ-CP về hướng dẫn Luật Hộ tịch thì:

“Điều 44. Điều khoản chuyển tiếp

…

2. Đối với trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 03 tháng 01 năm 1987 mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích và tạo điều kiện để đăng ký kết hôn. Quan hệ hôn nhân được công nhận kể từ ngày các bên xác lập quan hệ chung sống với nhau như vợ chồng. Thẩm quyền, thủ tục đăng ký kết hôn được thực hiện theo quy định tại Điều 17 và Điều 18 của Luật Hộ tịch.”

Như vậy, quan hệ chung sống giữa nam nữ chung sống như vợ chồng trước ngày 3 tháng 1 năm 1987 thì vẫn được công nhận là vợ chồng, ngày kết hôn được công nhận là ngày các bên xác lập quan hệ chung sống với nhau như vợ chồng.

2. Việc quan hệ hôn nhân phải xuất phát từ việc chung sống trên thực tế

Việc công nhận nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 3 tháng 1 năm 1987 phải xuất phát từ thực tế chung sống. Việc bà N.B.H đã không chung sống với ông Đ.A.T từ năm 1982 đến nay do đó quan hệ chung sống của bà N.B.H và ông Đ.A.T đã chấm dứt nên quan hệ hôn nhân thực tế giữa ông T và bà H đã chấm dứt từ lâu.

Ta có kết luận sau để nhận định về quan hệ hôn nhân phải xuất phát từ việc chung sống trên thực tế:

• Nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 3 tháng 1 năm 1987 và không đăng ký kết hôn;
• Quan hệ chung sống đã chấm dứt từ lâu;

3. Thừa kế theo pháp luật

Theo quy định tại khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì người thừa kế theo pháp luật là:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

     a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

     b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

     c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại…”

Do quan hệ giữa bà N.B.H và ông Đ.A.T không được công nhận là quan hệ hôn nhân nên bà H không là người thừa kế theo pháp luật.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Trong trường hợp cần tìm hiểu rõ hơn hoặc có thắc mắc về vấn đề liên quan phiền Quý khách hàng liên hệ để được giải đáp.

Trân trọng!
Luật gia Đỗ Trần Khởi
Công ty Luật TNHH Hiệp Thành
0942141668
Email: luathiepthanh@gmail.com