- Nội dung
- Ngoài các quy định về điều kiện có hiệu lực của hợp đồng thì trong trường hợp đối tượng của hợp đồng không thể thực hiện được thì việc giao kết, hình thành hợp đồng cũng không có ý nghĩa do quyền và nghĩa vụ của các bên cũng không thể được thực hiện. Chính vì vậy, Bộ luật Dân sự năm 2015 bổ sung thêm trường hợp ngay từ khi giao kết, hợp đồng có đối tượng không thể thực hiện được thì hợp đồng bị vô hiệu. So với Bộ luật Dân sự năm 2005 thì quy định này của Bộ luật Dân sự năm 2015 đã có 2 điểm mới:
Thứ nhất, điều luật đã thay từ “ký kết” bằng từ “giao kết”. Quy định mới này phù hợp hơn ở chỗ “giao kết” được hiểu rộng hơn, bao quát được tất cả các trường hợp hợp đồng được hình thành kể cả từ hình thức băng lời nói, văn bản thường hoặc giao dịch điện tử… Còn “ký kết” là một cụm từ mang nghĩa hẹp chỉ áp dụng đối với trường hợp giao kết bằng hình thức văn bản có chữ ký, thậm chí còn hạn chế cả các hình thức chấp nhận khác thể hiện trên văn bản như điểm chỉ hoặc đóng dấu..
– Thứ hai, điều luật đã bỏ đi cụm từ “vì lý do khách quan”. Tức là theo Bộ luật Dân sự năm 2005 thì chỉ khi đối tượng không thực hiện được vì lý do khách quan như động đất, sóng thần, thay đổi chế độ chính sách… thì hợp đồng mới vô hiệu. Còn nếu vì lý do chủ quan của một trong các bên tham gia quan hệ hợp đồng thì hợp đồng không vô hiệu. Tuy nhiên, việc bỏ đi cụm từ này đồng nghĩa với việc Bộ luật Dân sự năm 2015 thừa nhận dù vì lý do khách quan hay chủ quan thì nếu ngay từ khi giao kết nếu đối tượng của hợp đồng không thể thực hiện được thì hợp đồng vô hiệu. Quy định này là phù hợp bởi lẽ lý do khách quan hay chủ quan chỉ ảnh hưởng đến trách nhiệm phát sinh từ hệ quả của hợp đồng vô hiệu chứ không ảnh hưởng tới hiệu lực của hợp đồng.
- Để đảm bảo quyền và lợi ích của các bên, tránh trường hợp lạm dụng việc giao kết hợp đồng để trục lợi khoản 2 của Điều 408 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định trường hợp khi giao kết hợp đồng mà một bên biết hoặc phải biết về việc hợp đồng có đối tượng không thể thực hiện được nhưng không thông báo cho bên kia biết nên bên kia đã giao kết hợp đồng thì phải bồi thường thiệt hại cho bên kia, trừ trường hợp bên kia biết hoặc phải biết về việc hợp đồng có đối tượng không thể thực hiện được.
- Cũng giống như các trường hợp vô hiệu khác, vô hiệu do đổi tượng của hợp đồng không thể thực hiện được cũng có thể là vô hiệu toàn bộ hoặc vô hiệu một phần. Nếu toàn bộ đối tượng của hợp đồng đều không thể được thực hiện ngay từ khi giao kết thì hợp đồng vô hiệu toàn bộ. Trường hợp một phần đối tượng không thể thực hiện được mà không ảnh hưởng đến các phần khác thì hợp đồng vô hiệu một phần. Trường hợp vô hiệu một phần hay toàn bộ thì trách nhiệm bôi thường được nêu ở khoản 2 Điều 408 Bộ luật Dân sự năm 2015 vẫn được áp dụng khi có thiệt hại xảy ra.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Trong trường hợp cần tìm hiểu rõ hơn hoặc có thắc mắc về vấn đề liên quan phiền Quý khách hàng liên hệ để được giải đáp.
Trân trọng!
Luật gia Đỗ Trần Khởi
Công ty Luật TNHH Hiệp Thành
0942141668
Email: luathiepthanh@gmail.com