Cấu thành tội hiếp dâm trong Bộ luật Hình sự năm 2015

Điều 141 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội hiếp dâm như sau:

“Điều 141. Tội hiếp dâm

1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc bằng thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

     a) Có tổ chức;

     b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;

     c) Nhiều người hiếp một người;

     d) Phạm tội 02 lần trở lên;

     đ) Đối với 02 người trở lên;

     e) Có tính chất loạn luân;

     g) Làm nạn nhân có thai;

     h) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

     i) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;

     k) Tái phạm nguy hiểm.

     3.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

     a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

     b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

     c) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;

     d) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

     4.Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Cấu thành tội hiếp dâm được xác định như sau:

Về hành vi khách quan: được thể hiện qua một trong số các hành vi như sau:

– Người phạm tội có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực nhằm uy hiếp vô hiệu hóa khả năng kháng cự của nạn nhân (tức làm tê liệt sự kháng cự của nạn nhân) để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.

– Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái ý muốn của nạn nhân. Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân được hiểu là tình trạng lạm nhân có những nhược điểm về thể chất hoặc tinh thần (như bị què, cụt chân tay, bị tâm thần) không có khả năng kháng cự lại việc giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác của người phạm tội. Trong trường hợp này người phạm tội không nhất thiết phải sử dụng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực vẫn có thể giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác được với lại nhân nhưng trái với ý muốn của nạn nhân.

– Hành vi dùng hủ đoạn khác để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác  với nạn nhân. Được hiểu là các thủ đoạn ngoài các hành vi nêu trên của chính người phạm tội thực hiện làm cho nạn nhân không biết hoặc rơi vào tình trạng không có khả năng nhận thức tạm thời như cho bệnh nhân uống thuốc mê, thuốc kích dục, cho uống rượu say… để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân mà không được sự đồng ý của họ.

Điều 3 Nghị quyết số 06/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn về hành vi giao cấu và hành vi quan hệ tình dục khác như sau:

Giao cấu là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào.

Hành vi quan hệ tình dục khác là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi sau đây:

• Đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của người khác;
• Dùng bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu môn của người khác.

Về khách thể: tội hiếp dâm xâm phạm đến hân phẩm, danh dự của nạn nhân, ngoài ra còn có thể xâm phạm đến sức khỏe gồm sức khỏe về thể chất và sức khỏe về tinh thần hoặc gián tiếp xâm phạm đến tính mạng của nạn nhân (làm nạn nhân chết hoặc tự sát).

Về chủ thể: Chủ thể của tội hiếp dâm là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.

Về mặt chủ quan: Người phạm tội thực hiện tội phạm với lỗi cố ý.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về “Cấu thành tội hiếp dâm trong Bộ luật Hình sự năm 2015”. Trong trường hợp cần tìm hiểu rõ hơn hoặc có thắc mắc về vấn đề liên quan, Quý khách hàng vui lòng liên hệ để được giải đáp.

Trân trọng!

Luật gia Phạm Thị Thanh Hiếu

Công ty Luật TNHH Hiệp Thành

0942941668

Email: luathiepthanh@gmail.com