Câu hỏi:
Chị N.N.A có gửi câu hỏi đến Công ty luật như sau:
Tôi hiện đang mang thai tháng thứ 5. Vì có bất hòa với chồng nên tôi muốn làm thủ tục ly hôn. Tôi có thể ly hôn được không? Tôi có thể làm giấy khai sinh cho con theo họ mẹ và để trống họ tên cha được không? Nếu sau này tôi có lập gia đình mới mà tôi muốn đổi họ cho cháu và bổ sung tên cha có được không?
Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Hiệp Thành, câu hỏi của bạn được chuyên gia nghiên cứu và tư vấn như sau:
- I. Cơ sở pháp lý
– Luật Hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13;
– Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 27 tháng 12 năm 2005 do Chính phủ ban hành về việc đăng ký và quản lý hộ tịch;
- Nội dung
- Về quyền yêu cầu ly hôn
Theo quy định tại khoản 3 Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì:
“Điều 51. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
…
- Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”
Như vậy, pháp luật chỉ áp dụng quy định trên với người chồng. Trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi nhưng có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được theo quy định tại khoản 1 Điều 56 Luật này thì có quyền yêu cầu ly hôn.
- Về đăng ký khai sinh cho con
Theo quy định, chỉ trong trường hợp không xác định được người cha, thì phần ghi về người cha trong sổ đăng ký khai sinh và Giấy khai sinh mới được để trống quy định tại khoản 3 Điều 15 Nghị định 158/2005/NĐ-CP:
“Điều 15. Thủ tục đăng ký khai sinh
…
- Trong trường hợp khai sinh cho con ngoài giá thú, nếu không xác định được người cha, thì phần ghi về người cha trong Sổ đăng ký khai sinh và Giấy khai sinh để trống. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh có người nhận con, thì Ủy ban nhân dân cấp xã kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh.”
Như vậy, trường hợp của chị nêu thì chị không được để trống phần ghi về người cha trong giấy khai sinh của cháu bé.
Về họ của cháu bé, điểm e mục 1 phần II Thông tư số 01/2008/TT-BTP quy định khi đăng ký khai sinh, họ và quê quán của con được xác định theo họ và quê quán của người cha hoặc họ và quê quán của người mẹ theo tập quán hoặc theo thỏa thuận của cha, mẹ. Vì vậy, nếu tập quán là đặt theo họ của người cha thì nếu muốn đặt theo họ mẹ, chị phải thỏa thuận với cha cháu bé.
- Về việc thay đổi, cải chính hộ tịch
Theo quy định tại khoản 1 Điều 36 Nghị định 158 thì phạm vi thay đổi, cải chỉnh hộ tịch bao gồm việc thaỵ đổi họ, tên, chữ đệm đã được đăng ký đúng trong Sổ đăng ký khai sinh và bản chính giấy khai sinh, nhưng cá nhận có yêu cầu thay đổi khi có lý do chính đáng theo quy định của Bộ luật Dân sự. Việc thay đổi phải bảo đảm nguyên tắc không làm cản trở quyền làm cha, mẹ của những người là cha, mẹ của con. Theo nội dung phân tích ở trên thì trường hợp của chị không được để trống tên người cha do vậy, không thể bổ sung tên một người khác vào phần ghi tên người cha. Tuy nhiên, điểm d khoản 1 Điều 27 Bộ luật dân sự 2005 quy định:
“Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong các trường hợp sau đây:…
- d) Thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ hoặc ngược lại”.
Vậy, trường hợp của chị nêu thì chị không được để trống phần ghi về người cha trong giấy khai sinh của cháu bé nhưng chị có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền thay đổi họ cho con sang họ mẹ.
Trên đây là nội dung quy định về ly hôn khi đang mang thai và đăng ký khai sinh cho con mà không có tên cha. Trường hợp cần tư vấn cụ thể, chi tiết cho từng trường hợp liên quan, Quý Khách hàng có thể liên hệ tới Công ty Luật Hiệp Thành để nhận được sự tư vấn tốt nhất.
Trân trọng!
Luật gia Đỗ Trần Khởi
Công ty Luật TNHH Hiệp Thành
0942141668
Email: luathiepthanh@gmail.com