Câu hỏi:
Xin chào Luật sư, ông tôi và bố tôi vừa mất cách đây một thời gian, 2 người gặp tai nạn giao thông và qua đời. Ông có 3 người con. Luật sư cho tôi hỏi, bây giờ ông tôi mất rồi thì di sản ông để lại chia như thế nào, tôi có được hưởng thừa kế thế vị phần của bố tôi không?
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến cho chúng tôi, nội dung câu hỏi của bạn đã được chuyên gia nghiên cứu chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:
- Cơ sở pháp lý:
Bộ luật Dân sự năm 2015.
- Nội dung tư vấn:
Do bạn không đề cập tới vấn đề ông bạn trước khi mất đã có di chúc chưa, nên tôi sẽ chia ra hai trường hợp để tư vấn và giải thích rõ cho bạn.
2.1. Trường hợp ông của bạn đã có di chúc, bản di chúc này là hợp pháp, toàn bộ tài sản đã được chia trong di chúc.
Nếu bản di chúc của ông có chia thừa kế, có phần định đoạt tài sản cho bố của bạn thì phần di chúc này sẽ bị vô hiệu do người được hưởng thừa kế là bố của bạn đã mất. Phần còn lại của di chúc sẽ có hiệu lực.
Đối với phần di chúc chia thừa kế, định đoạt tài sản cho bố bạn, phần tài sản này sẽ được chia theo pháp luật căn cứ vào điểm c khoản 1 điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015:
“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
- Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Theo đó, khi phần tài sản này được chia thừa kế theo pháp luật thì sẽ chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế của ông (hàng thừa kế thứ nhất bao gồm vợ, cha mẹ, con,… nếu hàng thừa kế thứ nhất không còn ai thì mới chia cho các hàng thừa kế tiếp theo), bố bạn nếu còn sống sẽ là người được hưởng thừa kế nhưng bố bạn lại mất cùng thời điểm với ông, như vậy phần di sản chia theo pháp luật trên bắt buộc phải tính cả bố bạn vào hàng được hưởng thừa kế nhưng bạn sẽ là người được hưởng trên thực tế bởi căn cứ vào Điều 652 Bộ luật Dân sự năm 2015 về thừa kế thế vị có quy định:
“Điều 652. Thừa kế thế vị
Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”
Do thừa kế thế vị chỉ phát sinh từ thừa kế theo pháp luật mà không phát sinh từ thừa kế theo di chúc. Nên bạn chỉ có thể được hưởng di sản thừa kế đối với phần tài sản được chia theo pháp luật.
Như vậy, bạn sẽ được hưởng thừa kế thế vị phần di sản của ông được chia theo pháp luật như trình bày ở trên.
2.2.Trường hợp ông không để lại di chúc.
Nếu xảy ra trường hợp này thì căn cứ vào điểm a khoản 1 điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015:
“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
- Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
Toàn bộ di sản của ông bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Và theo đó, việc bạn được hưởng thừa kế thế vị phần mà nếu bố bạn còn sống sẽ được hưởng và cách chia thừa kế sẽ tương tự như khi chia phần di chúc không có hiệu lực ở phần 2.1 nêu trên.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Trong trường hợp cần tìm hiểu rõ hơn hoặc có thắc mắc về vấn đề liên quan phiền Quý khách hàng liên hệ để được giải đáp.
Trân trọng!
Luật gia Phạm Thị Ngọc Ánh
Công ty Luật TNHH Hiệp Thành
0942141668
Email: luathiepthanh@gmail.com