Đại dịch Covid-19 bắt đầu xuất hiện từ cuối tháng 12 năm 2019 và bùng phát ra hầu hết các quốc gia trên thế giới gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình kinh tế, xã hội, an ninh trật tự và được dự báo là nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng kinh tế toàn cầu cho năm 2020. Tại Việt Nam, dịch Covid-19 đã và đang tác động đến nhiều mặt của đời sống kinh tế, xã hội. Các hoạt động xuất, nhập khẩu, lưu thông, vận chuyển hàng hóa, hành khách, nhiều lĩnh vực dịch vụ như y tế, giáo dục, ăn uống, lưu trú, giải trí, nhất là du lịch bị ảnh hưởng rõ rệt. Một số ngành, lĩnh vực sản xuất bước đầu bị ảnh hưởng, có nơi thiếu hụt lao động tạm thời, gián đoạn chuỗi cung ứng nguyên, vật liệu đầu vào, gây đình trệ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp trên địa bàn có dịch phải thu hẹp sản xuất kinh doanh hoặc tạm ngừng hoạt động. Trước tình hình diễn biến phức tạp và khó lường của dịch Covid-19, Chính phủ phối hợp với các bộ ban ngành đã nhanh chóng đánh giá và đưa ra những giải pháp, chính sách hỗ trợ kịp thời nhằm phòng chống và giảm thiểu tác động của dịch Covid-19 đối với nền kinh tế nói chung và “sức khỏe của doanh nghiệp” nói riêng. Các chính sách hỗ trợ đối với doanh nghiệp có thể được kể đến như:
- Tạo điều kiện thuận lợi về tiếp cận vốn, tín dụng, tài chính, thuế, thương mại, thanh toán điện tử
Tại Chỉ thị 11/CT-TTg ngày 04 tháng 3 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về các nghiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo dỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan liên quan thực hiện chính sách hỗ trợ về tiếp cận vốn, tín dụng, tài chính, thuế, thương mại và thanh toán điện tử như sau:
1.1. Chính sách về tài chính, tiếp cận nguồn vốn:
– Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ vay vốn, nâng cao khả năng tiếp cận vốn vay của khách hàng kịp thời áp dụng các biện pháp hỗ trợ như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ, giảm phí… đối với khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19 (trước hết là gói hỗ trợ tín dụng khoảng 250 nghìn tỷ đồng).
– Áp dụng chính sách tín dụng phù hợp để tháo gỡ khó khăn cho các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Triển khai nội dung chỉ thị trên của Thủ tướng Chính phủ, ngày 13 tháng 3 năm 2020, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư số 01/2020/TT-NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời gian trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid -19. Cụ thể như sau:
Thứ nhất: Cơ cấu thời hạn trả nợ
Khoản 1, khoản 2 Điều 4 Thông tư số 01/2020/TT-NHNN hướng dẫn về nhóm nợ được cơ cấu lại và các trường hợp được cơ cấu lại thời hạn trả nợ:
“Điều 4. Cơ cấu lại thời hạn trả nợ
- Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ là số dư nợ gốc và/hoặc lãi (bao gồm cả số dư nợ của các khoản nợ thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09 tháng 6 năm 2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn (đã được sửa đổi, bổ sung)) đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:
a) Phát sinh từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính;
b) Phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 03 tháng kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch Covid – 19;
c) Khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid -19.
2.Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ quy định tại khoản 1 Điều này được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
a) Số dư nợ còn trong hạn hoặc quá hạn đến 10 (mười) ngày kể từ ngày đến hạn thanh toán, thời hạn trả nợ theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký;
b) Số dư nợ đã quá hạn (trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này) trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 15 (mười lăm) ngày kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành.”
Thứ hai: Miễn, giảm lãi, phí
Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quyết định việc miễn, giảm lãi, phí theo quy định nội bộ đối với số dư nợ phát sinh từ hoạt động cấp tín dụng (trừ hoạt động mua, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp) mà nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi đến hạn thanh toán trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày liền kề sau 03 tháng kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch Covid -19 và khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận đã ký do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid – 19.
Thứ ba: Giữ nguyên nhóm nợ
Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được giữ nguyên nhóm nợ đã phân loại theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại thời điểm gần nhất trước ngày 23/01/2020.
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước đã phê duyệt gói tín dụng 285.000 tỉ đồng với lãi suất ưu đãi giảm từ 0,5-1% nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cá nhân vay vốn gặp khó bởi dịch bệnh. Nguồn vốn này sẽ đến từ hoạt động cân đối vốn của các ngân hàng thương mại và không dùng đến nguồn vốn chính sách.
1.2. Chính sách thuế:
– Gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19;
– Miễn, giảm thuế, phí, lệ phí để tháo gỡ khó khăn cho các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
– Tổ chức triển khai gói hỗ trợ khoảng 30 nghìn tỷ đồng để góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19.
Thực hiện Chỉ thị trên, hiện nay, Bộ Tài chính đã công bố dự thảo Nghị định về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất trình Chính phủ ban hành, nhằm tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ thị trường, với tổng số tiền đề xuất gia hạn 30.100 tỷ đồng. Đồng thời, gia hạn nộp thuế đối với số thuế giá trị gia tăng phát sinh phải nộp của các tháng 3, tháng 4, tháng 5, tháng 6 năm 2020 của các doanh nghiệp, tổ chức nêu trên đang thực hiện kê khai thuế giá trị gia tăng phải nộp theo tháng. Thời gian gia hạn là 5 tháng, kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật về quản lý thuế. Đối với các doanh nghiệp, tổ chức phải nộp theo Quý cũng sẽ được gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế giá trị gia tăng phát sinh phải nộp của Quý I và Quý II năm 2020 của các doanh nghiệp, tổ chức nêu trên đang thực hiện kê khai thuế giá trị gia tăng phải nộp theo quý. Thời gian gia hạn là 05 tháng, kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.
Thứ ba: Chính sách hỗ trợ về bảo hiểm, công đoàn:
– Thực hiện tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 đến hết tháng 6 hoặc tháng 12 năm 2020 và không tính lãi phạt chậm nộp theo thẩm quyền và quy định của pháp luật.
– Xét xét lùi thời điểm đóng kinh phí công đoàn phù hợp, góp phần tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, tổ chức bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Triển khai chỉ đạo trên, Bộ Lao động – thương binh và xã hội cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ Đề án hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với 6 nhóm chính sách hỗ trợ. Cụ thể như sau:
- Tạm dừng đóng quỹ bảo hiểm hưu trí, tử tuất từ tháng 3 đến hết tháng 12-2020. Ngày 12/3/2020, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội có hướng dẫn tạm dừng đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất đối với trường hợp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Trong thời gian tạm dừng đóng BHXH, không thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng hoặc kiểm tra theo kế hoạch việc chấp hành pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 gây ra nếu không có dấu hiệu vi phạm…
- Miễn đóng hoàn toàn bảo hiểm thất nghiệp cho người bị mất việc, ngừng việc do tác động của Covid-19, thời gian tính toán cũng từ tháng 3 đến hết tháng 12-2020.
- Sử dụng kết dư của quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi cho việc đào tạo, nâng cao trình độ, kỹ năng, tay nghề của người lao động; hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động để giữ chân người lao động, đồng thời đào tạo nâng cao trình độ nghiệp vụ, để khi tình hình ổn định thì người lao động quay trở lại làm việc.
- Doanh nghiệp được hỗ trợ tiền để trả lương trong trường hợp người lao động ngừng việc tạm thời, mục tiêu là để giữ chân người lao động, tạo điều kiện để doanh nghiệp ổn định;
- Chính sách tín dụng với người lao động, doanh nghiệp vừa và nhỏ, tổ hợp tác, hợp tác xã được vay vốn sản xuất, phục hồi sản xuất, hỗ trợ tìm nguyên liệu, vật liệu phụ liệu mới để tiếp tục tái tạo sản xuất, với lãi suất bằng 50% lãi suất cho vay đối với hộ nghèo, tức vào khoảng 3,96%.
- Tạm hoãn đóng kinh phí công đoàn cho các doanh nghiệp theo lộ trình phù hợp trong từng giai đoạn
Thứ tư: Chính sách hỗ trợ về thanh toán điện tử
Triển khai các giải pháp đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt; các chương trình miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán điện tử nhằm hỗ trợ trực tiếp cho người sử dụng dịch vụ, nhất là phí thanh toán trực tuyến đối với các dịch vụ hành chính công.
- Rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, chi phí cho doanh nghiệp
2.1. Đối với các thủ tục thuộc quản lý của Bộ Giao thông vận tải
– Cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí logistics hàng hải, hàng không, đường bộ, đường thủy nội địa, đường sắt…
2.2. Đối với các thủ tục thuộc quản lý của Bộ Tài chính
– Chỉ đạo cơ quan thuế, cơ quan hải quan xem xét không tổ chức kiểm tra định kỳ trong năm 2020 đối với các doanh nghiệp không có dấu hiệu vi phạm để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung giải quyết khó khăn, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh; đồng thời không để doanh nghiệp lợi dụng chủ trương này vi phạm pháp luật.
– Xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về một số chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, trình Chính phủ trong tháng 3 năm 2020.
2.3. Đối với Thanh tra Chính phủ: không thanh tra ngoài kế hoạch, trừ trường hợp đặc biệt được giao theo nội dung Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 17 tháng 5 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ.
2.4. Đối với các thủ tục thuộc quản lý của Bộ Công thương: ngày 05 tháng 02 năm 2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 17/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định liên quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công thương. Theo đó, cắt giảm, đơn giản hóa 205 điều kiện kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ. Việc cắt giảm các thủ tục hành chính cũng là một trong những giải pháp gỡ khó cho cộng đồng doanh nghiệp trong bối cảnh xảy ra dịch Covid-19.
2.5. Đối với các bộ, ngành, địa phương khác
– Thực hiện giảm phí, lệ phí đối với các đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh;
– Chưa thực hiện điều chỉnh tăng giá trong Quý I và Quý II năm 2020 đối với các mặt hàng là đầu vào cho sản xuất của doanh nghiệp do Nhà nước định giá thuộc lĩnh vực quản lý.
– Tập trung tái cấu trúc nghiệp vụ các thủ tục hành chính cấp độ 3, 4 tích hợp với Cổng dịch vụ công quốc gia theo hướng cắt giảm mạnh chi phí và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
- Tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy xuất, nhập khẩu
3.1. Bộ Công Thương:
– Chủ trì, phối hợp với các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng và các cơ quan liên quan rà soát, báo cáo về thực trạng, nhu cầu nguyên vật liệu đầu vào, để xuất các giải pháp để đa dạng hóa, bảo đảm đủ nguồn cung cho hoạt động sản xuất trong nước; dự báo nhu cầu của thị trường trong nước và quốc tế; có biện pháp bảo đảm nguyên vật liệu cho sản xuất kinh doanh và phương án tổ chức sản xuất, phân phối, lưu thông, cung ứng hàng hóa, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng; củng cố thị trường nội địa, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho hoạt động bán lẻ.
– Có biện pháp đẩy mạnh xuất khẩu, nâng cao hiệu quả xúc tiến thương mại, đa dạng hoá các thị trường xuất, nhập khẩu và tìm thị trường mới; tích cực khai thác cơ hội của các hiệp định thương mại tự do (FTA); chuẩn bị các điều kiện cần thiết, chủ động triển khai các kế hoạch, giải pháp xuất khẩu hàng hoá sang thị trường EU sau khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực (từ giữa năm 2020).
– Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan tiếp tục bảo đảm thông quan, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa; phối hợp, hỗ trợ các tỉnh biên giới để hoạt động thông quan hàng hoá được thuận lợi.
– Phối hợp với các địa phương phát triển mạnh các vùng sản xuất, các khu công nghiệp, khu kinh tế để chủ động hơn nguồn cung ứng nguyên liệu trong nước; đề xuất các chính sách ưu đãi phù hợp, trước hết là đối với ngành dệt may, da giày và các ngành chịu ảnh hưởng lớn của dịch Covid-19; có cơ chế khuyến khích sản xuất linh kiện, sản phẩm trung gian trong nước thay thế nhập khẩu.
3.2. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan chỉ đạo tập trung đẩy mạnh sản xuất, chế biến hàng nông, lâm, thủy sản; có biện pháp cụ thể để giảm giá thịt lợn; đề xuất các giải pháp tăng cường truy xuất nguồn gốc cho các sản phẩm nông sản để đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc và các nước khác; nghiên cứu cơ hội và chuyển đổi phương thức kinh doanh tiêu thụ, xuất khẩu các ngành nông, lâm, thủy sản chủ lực.
3.3. Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan thuế, cơ quan hải quan đẩy nhanh việc thực hiện và cải cách, đơn giản hoá các thủ tục hành chính cho các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 như thông quan, hoàn thuế, gia hạn nộp thuế…; kịp thời chấn chỉnh, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng chính sách kiểm soát dịch bệnh để gây khó khăn cho doanh nghiệp trong hoạt động thông quan, xuất nhập khẩu hàng hóa.
3.4. Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước chủ động thực hiện các giải pháp vượt qua khó khăn, khuyến khích đổi mới, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu cao nhất thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2020, góp phần thúc đẩy các ngành, lĩnh vực liên quan và thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội. Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và các Bộ, ngành liên quan tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch năm 2020 của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước trên tinh thần tạo mọi thuận lợi, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh.
- Hỗ trợ phục hồi và phát triển ngành du lịch, hàng không
Thủ tướng giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đẩy mạnh triển khai các hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch cấp quốc gia; phối hợp để kích cầu du lịch nội địa; tăng cường quảng bá các sản phẩm mới để thu hút khách du lịch quốc tế, nhất là khách du lịch từ các vùng không chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp các cơ quan nhằm mở rộng diện xét và cải tiến thủ tục cấp thị thực điện tử, đề xuất việc miễn phí thị thực đối với khách du lịch đi theo Chương trình du lịch trọn gói đến hết năm 2020, trước hết là các vùng, quốc gia không có dịch.
Bộ GTVT được giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan có các giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn cho ngành hàng không; rà soát, xử lý đúng pháp luật về giảm giá, phí, lệ phí, chi phí của ngành hàng không; phối hợp đẩy nhanh tiến độ kết nối hàng không trực tiếp với các thị trường trọng điểm.
Ngoài ra, người đứng đầu Chính phủ chỉ thị phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh.
Đặc biệt, Bộ GTVT khẩn trương hoàn thành thủ tục và thúc đẩy giải ngân, thực hiện các dự án đầu tư công quy mô lớn, quan trọng, có tác động lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội.
Trên đây là tổng hợp những chính sách hỗ trợ một cách toàn diện nhằm giúp đỡ doanh nghiệp tháo gỡ những khó khăn gặp phải trong thời gian chịu tác động của đại dịch Covid-19. Những chính sách này được đánh giá là vô cùng thiết thực và kịp thời; hầu hết các doanh nghiệp đều hi vọng Chính phủ và các ban ngành liên quan nhanh chóng xây dựng phương án triển khai và áp dụng thực tế những chính sách ưu đãi, hỗ trợ nêu trên; tạo động lực cho doanh nghiệp phục hồi và phát triển. Trường hợp Quý khách hàng còn vướng mắc hoặc cần cập nhật thêm những chính sách, quy định của pháp luật liên quan đến doanh nghiệp xin vui lòng liên hệ để được giải đáp.
Trân trọng!
Công ty Luật TNHH Hiệp Thành
0942941668
Email: luathiepthanh@gmail.com
