Tóm tắt câu hỏi:
Chào Luật sư em có thắc mắc nhờ Luật sư tư vấn đề như sau ạ: chuyện là bạn ở làng em có bán xe cho em . Chỉ có giấy viết tay giữa hai bên được hai ba ngày sau bạn lên mượn lại xe. em cho mượn bạn chưa trả thì bạn đi lính em xuống lấy xe thì gia đình bạn không trả còn bán mất xe. anh chị bảo em phải làm thế nào. Em xin chân thành cảm ơn
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Luật Hiệp Thành. Với thắc mắc của bạn, Luật Hiệp Thành xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
- Cơ sở pháp lý
– Bộ luật dân sự 2015
– Thông tư số 15/2014/TT-BCA
- Giải quyết vấn đề
Bạn mua xe của một người em, như vậy hợp đồng mua bán giữa bạn vào người bán xe là hợp đồng dân sự. Theo quy định của pháp luật dân sự, hợp đồng dân sự có thể được giao kết bàng lời nói, bằng văn bản hay bằng hành vi cụ thể. Nếu hợp đồng đó được quy định phải thể hiện bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực thì phải tuần theo.
Tại điểm g khoản 1 Điều 10 Thông tư số 15/2014/TT-BCA quy định về giấy tờ của xe như sau:
“Điều 10. Giấy tờ của xe
- Chứng từ chuyển quyền sở hữu xe, gồm một trong các giấy tờ sau đây:
- a) Quyết định bán, cho, tặng hoặc hợp đồng mua bán theo quy định của pháp luật.
- b) Văn bản thừa kế theo quy định của pháp luật.
- c) Hóa đơn bán hàng theo quy định của Bộ Tài chính.
- d) Văn bản của cấp có thẩm quyền đồng ý thanh lý xe theo quy định (đối với xe Công an); của Bộ Tổng tham mưu (đối với xe Quân đội).
đ) Văn bản đồng ý cho bán xe của Bộ trưởng hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây viết gọn là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) hoặc Chủ tịch Hội đồng quản trị doanh nghiệp kèm theo hợp đồng mua bán và bản kê khai bàn giao tài sản đối với xe là tài sản của doanh nghiệp nhà nước được giao, bán, khoán kinh doanh, cho thuê.
- e) Quyết định phân bổ, điều động xe của Bộ Công an (xe được trang cấp) hoặc chứng từ mua bán (xe do các cơ quan, đơn vị tự mua sắm) đối với xe máy chuyên dùng phục vụ mục đích an ninh của Công an nhân dân.
- g) Giấy bán, cho, tặng xe của cá nhân phải có công chứng theo quy định của pháp luật về công chứng hoặc chứng thực của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đối với chữ ký của người bán, cho, tặng xe theo quy định của pháp luật về chứng thực.
Trường hợp chủ xe là cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân, Quân đội nhân dân hoặc cá nhân nước ngoài làm việc trong cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế mà đăng ký xe theo địa chỉ của cơ quan, tổ chức, đơn vị công tác thì phải có xác nhận của cơ quan, tổ chức, đơn vị công tác.”
Theo quy định trên, điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp này là giấy tờ bán xe của cá nhân phải có công chứng theo quy định của pháp luật về công chứng hoặc chứng thực của Ủy ban nhân dân xã, phường, thi trấn. Bạn mua xe nhưng chỉ làm giấy tờ viết tay mà không có công chứng, chứng thực, như vậy hợp đồng giao dịch dân sự này sẽ bị coi là vô hiệu do vi phạm về mặt hình thức.
Điều 129 Bộ luật dân sự 2015 quy định: Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về mặt hình thức thì vô hiêu, trừ trường hợp:
+ Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.
+ Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực.
Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu theo Điều 131 Bộ luật dân sự 2015 là không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập. Và khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Nghĩa là, bạn sẽ trả lại xe cho người bán và người bán trả lại đầy đủ tiền cho bạn.
Trường hợp này bạn có quyền yêu cầu người bán trả lại tiền cho bạn, nếu không trả bạn có thể làm đơn khởi kiện gửi tới Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi người này cư trú để yêu cầu giải quyết.
Công ty Luật TNHH Hiệp Thành
0942141668
Email : luathiepthanh@gmail.com
Trân Trọng